Για τη Διάκριση
Υπάρχουν άνθρωποι, έλεγε ο Μέγας Αντώνιος, που εξαντλήσανε όλες τους τις σωματικές δυνάμεις σε υπερβολική άσκηση κι επειδή τους έλειψε η διάκριση, δεν κατόρθωσαν να πλησιάσουν τον Θεό.
Μεγαλύτερη από όλες τις αρετές ονομάζουν οι Πατέρες τη διάκριση.
Μη δοκιμάσεις να κάνεις τίποτε, συμβουλεύει ένας σοφός Γέροντας, προτού εξετάσεις τη συνείδησή σου. Εκείνη θα σε πληροφορήσει αν αυτό που επιχειρείς είναι κατά Θεόν.
Βλέπεις άνθρωπο να κρατά αξίνα στο χέρι του και ν’ αγωνίζεται νύχτα- μέρα να κόψει ένα δέντρο και να μη το κατορθώνει κι άλλον πάλι έμπειρο σε τέτοια να το ρίχνει κάτω με λίγα κτυπήματα; Συνήθιζε να λέγει ο Αββάς Αμμωνάς. Έμπειρο εννοούσε εκείνον που έχει διάκριση.Τον σκόρπιο νου, λέγει άλλος Πατήρ, συμμαζεύει η μελέτη, η αγρυπνία και η προσευχή. Την άλογη επιθυμία μαραίνει η νηστεία κι ο σωματικός κόπος. Τον θυμό πάλι καταπραΰνει η ψαλμωδία, η μακροθυμία και η αγάπη. Όλα αυτά όμως πρέπει να γίνονται με διάκριση και στον κατάλληλο καιρό. Η άκαιρη και άμετρη προσπάθεια είναι κατά κανόνα λιγόχρονη και περισσότερο βλαβερή παρά ωφέλιμη.
Ο σιδηρουργός που χτυπά τη μάζα του σιδήρου, λέγει ο Μέγας Αντώνιος, έχει προηγουμένως σκεφθεί τι θέλει να φτιάξει, δρεπάνι, μαχαίρι, τσεκούρι κι ανάλογα εργάζεται. Κι ο άνθρωπος του Θεού ας συλλογίζεται από πριν ποια αρετή επιθυμεί ν’ αποκτήσει, για να μη κοπιάζει άσκοπα.
Όλες οι υπερβολές είναι γεννήματα του διαβόλου, έλεγε άλλος Πατήρ.
Ποτέ δεν έκανα βήμα προς τα εμπρός, λέγει άλλος σοφός Γέροντας, χωρίς να εξετάσω καλά που πρόκειται να πατήσω το πόδι μου. Προτιμούσα να μη προχωρήσω, έως ότου με καθοδηγήσει ο Θεός.
Τόσο για τα μικρότερα, όσο και για τα μεγαλύτερα έργα μου, έλεγε άλλοτε πάλι ο ίδιος, σκέπτομαι προηγουμένως και αποβλέπω στους καρπούς των κι ύστερα τα επιχειρώ.
Όπως η φωτιά κατατρώει τα ξύλα, έτσι τα καλά έργα του ανθρώπου πρέπει ν’ αφανίζουν τα πάθη, έλεγαν οι Γέροντες.
Ένας νέος μοναχός συμβουλεύθηκε τον Αββά Νισθερώ:
-Ποια αρετή να εξασκήσω περισσότερο, Πάτερ, για να σωθώ;
-Όποια σου ταιριάζει καλύτερα, του αποκρίθηκε ο σοφός Γέροντας.
Ο αδελφός τον κοίταξε με απορία. Τότε ο Αββάς εξήγησε: Η Αγία Γραφή, τέκνον μου, μάς πληροφορεί πως ο Αβραάμ ήταν φιλόξενος κι ο Θεός τον σκέπαζε. Ο Δαβίδ αγαπούσε την ταπεινοσύνη κι ο Θεός έδειξε σ’ αυτόν την προτίμησή του. Διάλεξε λοιπόν κι εσύ την αρετή, που επιθυμεί η ψυχή σου και που νοιώθεις πως είσαι κατάλληλος γι’ αυτήν. Ύστερα εργάσου την με όλη σου την προθυμία και θα σωθείς.
Ο Διακριτικότατος Αββάς Σισώης πάλι συμβουλεύει:
-Προτίμα, αδελφέ, εργασία ελαφρά και διαρκή, παρά κοπιαστική και πολύ σύντομα παρατημένη.
Μη σκέπτεσαι και μην επιχειρείς πράξεις άσκοπες, που δε γίνονται κατά Θεόν. Όποιος βαδίζει άσκοπα, ματαιοπονεί. Όταν ο νους λησμονεί τον κατά Θεόν σκοπό, το έργον της αρετής δεν ωφελεί την ψυχή, γράφει ο Αββάς Μάρκος.
http://www.agiameteora.net/index.php/component/content/article?id=411