Παν. Δ. Παπαδημητρίου, αʹ ἔκδοσις, 20/10/2025 Ὀρθόδοξος Τύπος, 24/10/2025 – 7/11/2025, ἀρ. φύλλων 2562-2564. Τίτλος δημοσίευσης Ὀ.Τ.: «Σύγχρονοι Λειτουργίαι τοῦ Ἁγ. Ἰακώβου». (γιά καλύτερη ἀνάγνωση, γιά τίς παραπομπές, τίς εἰκόνες, τίς ἀναφορές, κτλ., δεῖτε στὸ τέλος τό PDF) Οἱ Λειτουργίες τοῦ Ἁγίου Ἰακώβου ποὺ τελοῦνται, ἐδῶ καὶ περίπου 100+ χρόνια[1] στὴν Ἑλλάδα, εἶναι «Λειτουργικοὶ…

Ἐν Ἀθήναις τῇ 31ῃ Μαρτίου 2004, ὑπ’ ἀριθμ. 2786 ΕΓΚΥΚΛΙΟΝ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Πρός Τούς Σεβασμιωτάτους Μητροπολίτας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος. Θέμα : «Ὁ καιρός τῆς Θείας Λειτουργίας καί ἡ δυνατότης τελέσεώς της τό Ἑσπέρας». Σεβασμιώτατοι ἐν Χριστῷ ἀδελφοί, Ὁ ἅγιος Συμεών Θεσσαλονίκης θεωρεῖ τήν Θείαν Λειτουργίαν ὡς «τέλος πάσης τελετῆς καί θείου μυστηρίου σφραγίδα». Αὕτη καίτοι…

John R K Fenwick, The Anaphoras of St. Basil and St. James. An Investigation into their Common Origin, OCA 240 [Orientalia Christiana Analecta 240], Rome, 1992.​ Οι Αναφορές του Μεγάλου Βασιλείου και του Αγίου Ιακώβου – Μία έρευνα για την κοινή τους καταγωγή Αυτή η έρευνα του John R. K. Fenwick δημοσιεύτηκε το 1992 στο…

Παν. Δ. Παπαδημητρίου, 31/3/2025 [1] Ὀρθόδοξος Τύπος, 4/4/2025 – 9/5/2025, ἀρ. φύλλων 2537-2541. Τίτλος δημοσίευσης Ὀ.Τ.: «Οἱ λατινογενεῖς νεωτερισμοί εἰς τήν Θείαν Λειτουργίαν καί Λατρείαν» (γιὰ καλύτερη ἀνάγνωση δεῖτε τό PDF στό τέλος) Ἡ Λατινογενὴς Λειτουργική Κίνηση[2], [3] τάχα Ἀναγέννηση ἢ Ἀνα­νέωση, ἐπι­χει­ρῆται στὴν Ἑλλάδα ἐδῶ καὶ περισσότερο ἀπὸ ἕναν περίπου αἰῶνα, καὶ δὲν ξεκίνησε…

Στόν Ναό τοῦ Θεοῦ «καθένας δοξολογεῖ τόν Θεό. Ἐκεῖ παρίστανται οἱ ἅγιοι Ἄγγελοι… Εἶναι παρών ὁ Κύριος καί ἐξετάζει τίς διαθέσεις τῶν εἰσερχομένων… Ὅλη ἡ ἐπουράνια στρατιά ἕνα ἕργο ἔχει: νά δοξολογεῖ τόν Κύριο. Ὅλη ἡ κτίση, ἡ ἄφωνη καί ἡ ὁμιλοῦσα, ἡ ὑπερκόσμια καί ἡ ἐπίγεια, δοξάζει τόν Κτίστη.

Ὁ Προσανατολισμός ἐν τῇ Λατρείᾳ Ἀρχιμανδρίτου Νικοδήμου Μπαρούση, ἡγουμένου Ἱερᾶς Μονῆς Παναγίας Χρυσοποδαριτίσσης-Νεζερῶν, ( 250 08 Πάτραι) ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ τῆς θέσεως τοῦ λειτουργοῦ καὶ τῶν πιστῶν κατὰ τὴν τέλεσιν τῆς θείας Εὐχαριστίας δύναται νὰ εὕρῃ ἱκανοποιητικὴν ἀπάντησιν, ὅταν αὐτὸ τεθῇ ἐντὸς τοῦ γενικωτέρου πλαισίου τῆς λατρευτικῆς τοποθετήσεως τῶν χριστιανῶν. Ὁ προσανατολισμὸς ἐν τῇ λατρείᾳ εἶναι…

π. Γεώργιος Κουγιουμτζόγλου, Λατρευτικὸ Ἐγχειρίδιο. Στοιχεῖα ἀγωγῆς γιὰ τὴν τάξη καὶ τὴν λατρεία τῆς Ἐκκλησίας, ἐκδόσεις Συναξάρι, Θεσσαλονίκη 1998   Ἄβατον: Ἱερὸς τόπος, στὸν ὁποῖο δὲν μπορεῖ κανεὶς νὰ εἰσέλθει. Ἄβατον μοναστήρι εἶναι ἡ Μονὴ στὴν ὁποία ἀπαγορεύεται ἡ εἴσοδος γυναικῶν καὶ ἀντιθέτως, γιὰ γυναικεῖες Μονές, στὶς ὁποῖες ἀπαγορεύεται ἡ εἴσοδος ἀνδρῶν. Ἄβατον Ἁγίου Ὄρους….

  π.Ἰωάννης Κ. Φωτόπουλος   ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΤΟΥ ΣΤΗΝ ΗΜΕΡΙΔΑ ΤΗΣ ΕΣΤΙΑΣ ΠΑΤΕΡΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ: ΣΤΟΝ ΑΠΟΗΧΟ ΤΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΝΑΝΕΩΣΗΣ: ΑΝΑΤΑΡΑΞΕΙΣ ΣΤΗ ΘΕΙΑ ΛΑΤΡΕIA   Ἐντὀς τοῦ πλαισίου τῆς λεγομένης λειτουργικῆς ἀναγεννήσεως κατά τή 10ετία 1997-2007, ὅπου ἐπιχειρήθηκαν σαρωτικές μεταρρυθμίσεις στά λειτουργικά μας πράγματα, καί ὡς προάγγελος-«λαγός» τῶν σχεδιαζομένων ἀλλαγῶν στήν ὀρθόδοξη λατρεία ἐξεδόθησαν τά τεύχη 71…

  ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΣΤΗΝ ΗΜΕΡΙΔΑ ΤΗΣ ΕΣΤΙΑΣ ΠΑΤΕΡΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ: ΣΤΟΝ ΑΠΟΗΧΟ ΤΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΝΑΝΕΩΣΗΣ: ΑΝΑΤΑΡΑΞΕΙΣ ΣΤΗ ΘΕΙΑ ΛΑΤΡΕΙΑ Μέ τήν παροῦσα εἰσήγηση θά προσεγγίσουμε τό γεγονός, ὅτι ἡ θεία λατρεία, τό Ὀρθόδοξο δόγμα καί τό εὐαγγελικό ἦθος ἀλληλοπεριχωροῦνται, ἀλληλοεξαρτῶνται καί ἀλληλοεπιβεβαιώνονται. Μία ἐσφαλμένη πίστις εἶναι ἀδύνατον νά φανερώσει μία αὐθεντικῶς καί θείως λατρεύουσα ψυχή. Καί ἕνα…

Ἡ ἡμερίδα «Στόν ἀπόηχο τῆς λειτουργικῆς ἀναγέννησης: Ἀναταράξεις στή θεία Λατρεία» πραγματοποιήθηκε στήν αἴθουσα τοῦ Πολεμικοῦ Μουσείου στίς 11 Ἰουνίου 2023 καί ὧρες 5-9 μ.μ. μέ τή συμμετοχή ἐκλεκτῶν εἰσηγητῶν. Μετά τίς εἰσηγήσεις καί τή συζήτηση πού ἀκολούθησε έξήχθησαν τά ἀκόλουθα πορίσματα. 1. Ἡ θεία Λατρεία τό ὀρθόδοξο δόγμα καί τό εὐαγγελικό ἦθος ἀλληλοπεριχωροῦνται καί…

  Ἅγιος Νικόλαος Καβάσιλας ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΗΣ ΘΕΙΑΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ Ἀπὸ τὴ σειρὰ τῶν φυλλαδίων «Η ΦΩΝΗ ΤΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ» τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Παρακλήτου Ὠρωποῦ Ἀττικῆς.       ΠΡΟΟΙΜΙΟ ΕΡΓΟ τῆς θείας Λειτουργίας εἶναι ἡ μεταβολὴ τῶν δώρων ποὺ προσφέρουν οἱ πιστοί – τοῦ ἄρτου καὶ τοῦ οἴνου – σὲ σῶμα καὶ αἷμα Χριστοῦ. Καὶ σκοπὸς τῆς…

Ἅγιος Νικόλαος Καβάσιλας   ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΗΣ ΘΕΙΑΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ  ΠΡΟΛΟΓΟΣ ἐκ τῆς ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ ΠΑΡΑΚΛΗΤΟΥ     Η ΘΕΙΑ Λειτουργία ἀποτελεῖ τὸ κέντρο τῆς ὀρθόδοξης λατρείας. Εἶναι τὸ μεγαλύτερο μυστήριο τῆς Ἐκκλησίας μας, τὸ μυστήριο τῆς παρουσίας τοῦ Χριστοῦ ἀνάμεσά μας. Γι᾿ αὐτὸ καὶ παραμένει πάντα ἡ μοναδικὴ ἐλπίδα ἀληθινῆς ζωῆς γιὰ τὸν ἄνθρωπο. Στὸν πνευματικὸ…

«Προσκυνήστε τον Κύριο στην άγια αυλή του». «Με αυτά με σαφήνεια μας προστάζει ότι δεν πρέπει να προσκυνούμε το Θεό έξω από την Εκκλησία. Λέει βεβαίως αυτό για τις συναθροίσεις των ετεροδόξων. Η λατρεία του Θεού δεν πρέπει να τελείται εκτός της Εκκλησίας, αλλά σε αυτήν την αυλή του Θεού. Μην επινοείτε, λέει, δικές σας…

Μία Κυριακή, στὸ τέλος τῆς Θείας Λειτουργίας, μερικὲς ψυχὲς τὸ εἶχαν «παραξηλώσει» μὲ τὶς φωνὲς καὶ τὰ γέλια. Ἐκείνη τὴν ὥρα μοίραζα Ἀντίδωρο καὶ ὁ συλλειτουργός μου ἔκανε τὴν Κατάλυση. Εἶχαν δὲν εἶχαν μείνει καμμιὰ δεκαριὰ ἐκκλησιαζόμενοι, γιὰ νὰ πάρουν ἀκόμα Ἀντίδωρο. Ἑνὸς ἀπ᾿ αὐτοὺς στράφηκε ξαφνικὰ τὸ βλέμμα, ἐνῶ γελοῦσε δυνατά, πρὸς τὸ μέρος…

Ἀρχαιοταξίτες…   τοῦ Νεκτάριου Δαπέργολα, Διδάκτορος Βυζαντινῆς Ἱστορίας   Δικῆς μου ἐμπνεύσεως ὁ ὅρος (κατά τό…νεοταξίτες) καί εἰλικρινά εὔχομαι νά μή χρειαστεῖ ἄλλη ἐφεξῆς χρήση του. Ἄν καί οἱ εἰκόνες βεβαίως πού εἴδαμε πρόσφατα στήν Ἀλεξανδρούπολη, δέν ἐμπνέουν δυστυχῶς καί τόση αἰσιοδοξία. Καί ἐννοῶ τίς τραγικές εἰκόνες μέ τόν ἱερέα νά μεταδίδει τά Ἄχραντα Μυστήρια μέ…

ΠΟΤΕ ΕΙΜΑΣΤΕ ΟΡΘΙΟΙ ΚΑΙ ΠΟΤΕ ΚΑΘΟΜΑΣΤΕ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΘΕΙΑΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ Οἱ στιγμές αὐτές εἶναι οἱ ἑξῆς, κατά σειρά: 1) Ἀπό τό Δοξαστικό τῶν Αἴνων καί κατά τήν διάρκεια τῆς Δοξολογίας, εἴμαστε ὄρθιοι. 2) Στήν ἀρχή τῆς θείας Λειτουργίας, ὅταν ὁ Ἱερέας ἀπαγγέλλει τό «Εὐλογημένη ἡ βασιλεία τοῦ Πα­τρός…», ὅλοι εἴμαστε ὄρθιοι καί στό…

  Τυπικολογικὰ Ἄρθρα   Τὰ τρία Ἀμήν (Ἀμήν, ἀμήν, ἀμήν) εἰς τὴν μυστικὴν στιγμὴν τῆς εὐλογήσεως τοῦ Ἁγίου Ἄρτου καὶ τοῦ Ἁγίου Ποτηρίου   Παν. Δ. Παπαδημητρίου, 8/11/2020 (27/10/2020)   [ἐπηυξημένη γ’ ἔκδοση, pdf]   (οἱ εἰκόνες ἀπὸ τὰ διάφορα Εὐχολόγια φαίνονται μόνο στο pdf στο τέλος)   Ὁ ἱερεύς **· Τὰ Σὰ ἐκ τῶν…

ΤΟ ΚΑΛΥΜΑ ΤΗΣ ΚΕΦΑΛΗΣ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΣΤΗ ΛΑΤΡΕΙΑ ΕΡΩΤΗΣΗ : Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, γράφει στοὺς Κορινθίους ὅτι οἱ γυναῖκες κατὰ τὴν θεία λατρεία πρέπει νὰ ἔχουν τὸ κεφάλι τους σκεπασμένο. Γιατί δὲν τὸ τηροῦν αὐτὸ σήμερα ὅλες οἱ Ὀρθόδοξες γυναῖκες; ΑΠΑΝΤΗΣΗ : Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος στὴν 1η πρὸς Κορινθίους Ἐπιστολὴ του (Κεφ.11,5), γράφει: «Πᾶσα γυνὴ…

Ξέρεις τι θα πει να αφήνεις το Χριστό και να φεύγεις από την Εκκλησία πριν τελειώσει η Θεία Λειτουργία; Που θα πας; Ο άλλος (ο διάβολος) σε περιμένει απ΄έξω ως λέων ορυόμενος να σε καταπιεί… Που πας;;; Υπάρχει ανώτερο πράγμα από το να είσαι μαζί με το Χριστό; Όσο μπορείς περισσότερη ώρα να καθίσεις μαζί…

Ἀπὸ τὸ βιβλίο: Θαύματα καὶ Ἀποκαλύψεις ἀπὸ τὴ Θεία Λειτουργία (Ἱερὰ Μονὴ Παρακλήτου – Ωρωπού Ἀττικῆς) ΚΑΘΕ φορὰ πού ὁ ἅγιος Επιφάνιος, ἀρχιεπίσκοπος Κωνσταντίας τῆς Κύπρου (4ος Αἱ-), πρόσφερε τὴν ἀναίμακτη θυσία καὶ ἔλεγε τὸ «ποίησον τὸν μὲν αρτον τοῦτον…», ἂν δὲν ἔβλεπε κάποια ὀπτασία, δὲν ὁλοκλήρωνε τὴ θεία λειτουργία. Τί εἴδους ὀπτασία ἦταν ἄραγε…

Μελέτες στήν Φιλοκαλία Ἡ σημασία πού ἀποδίδουν τά φιλοκαλικά κείμενα στή θεία Λειτουργία καί κατ’ ἐπέκτασιν οἱ φιλοκαλικοί Πατέρες εἶναι πολύ μεγάλη καί ἴδια μέ αὐτή πού τῆς ἀποδίδει ἡ ὀρθόδοξη ἐκκλησιολογία. Χωρίς τήν θεία Λειτουργία, σύμφωνα μέ τούς φιλοκαλικούς ἁγίους, δέν φανερώνεται-λειτουργεῖ ὁ θεσμός τῆς Ἐκκλησίας[1]. «Τά φαινόμενα (ἐνν. στήν Ἐκκλησία)», γράφει ὁ ἅγιος…

Ι. Κουντουράς,Ομότιμος καθηγητής Ιατρικής Α.Π.Θ Ο “των άκρων” μακαριστός -για μένα Άγιος- π. Αυγουστίνος θα εξακολουθεί ίσαμε της συντελείας του κόσμου να πυρπολεί – με τον λόγο του εμπνευσμένο από τον Παράκλητο και τον παλμό της πυρωμένης από Θεϊκό έρωτα καρδιάς του. Δικαίως, γιατί το “Άκρον”, το Κορυφαίον είναι η Βίβλος που πυροδότησε την αγία…

Οι αλειτούργητοι πιστοί και η Αντιγόνη Ρόη Δ. Παντελίδου, Καθηγήτρια Αστικού Δικαίου Νομικής Θράκης Κατά το άρθρο 13 του Συντάγματος, για τη θρησκευτική ελευθερία, 1. H ελευθερία της θρησκευτικής συνείδησης είναι απαραβίαστη. …2. Κάθε γνωστή θρησκεία είναι ελεύθερη και τα σχετικά με τη λατρεία της τελούνται ανεμπόδιστα υπό την προστασία των νόμων. Ας μου επιτραπούν…

Του Κυριάκου Κυριαζόπουλου Καθηγητή (επ.) του Εκκλησιαστικού Δικαίου στη Νομική Σχολή του ΑΠΘ, δικηγόρου παρ’ Αρείω Πάγω, θεολόγου Η κοινή υπουργική απόφαση 2867/Υ1, που δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 872/Β/16-3-2020 για την αναστολή, δηλαδή για την προσωρινή απαγόρευση της λατρείας όλων των θρησκευμάτων, για λόγους προληπτικής προστασίας της δημόσιας υγείας από τον κορωναϊό, παραβιάζει ευθέως την ελευθερία…

Ο σχολιασμός του ΚΗ΄ Κανόνα της Πενθέκτης Οικουμενικής Συνόδου από τον άγιο Νικόδημο τον αγιορείτη. Γράφει ο Βασίλειος Τουλουμτσής 14/03/2020 Τις ημέρες αυτές, με αφορμή τη γενική αναστάτωση γύρω από τον κορονοϊό, προκλήθηκε συζήτηση ανάμεσα στα άλλα και για το αν θα πρέπει η διοίκηση της Εκκλησίας να τοποθετηθεί διαφορετικά ως προς τον τρόπο της μετάδοσης…

ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΙ ΚΑΡΠΟΙ ΤΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΜΟΥ Η πνευματική ωφέλεια που παίρνει ο κάθε πιστός από τον τακτικό εκκλησιασμό είναι πολύ μεγάλη. Γι’ αυτό ακριβώς οι άγιοι Πατέρες, που γνώριζαν την ωφέλεια αυτή, μας προτρέπουν να μην λείπουμε ποτέ από την Εκκλησία. Ο άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής, γράφει ότι «κάθε χριστιανός πρέπει να συχνάζει στην αγία Εκκλησία του…

 Πρόκειται για μια ερώτηση που πραγματικά βοηθάει πολύ στο να κατανοήσουμε τα περί του τυπικού της εκκλησίας μας. Έτσι ακόμα και με μια μόνο ανάγνωση του παρακάτω, την Κυριακή που θα εκκλησιαστούμε, θα ξέρουμε σε ποιό σημείο βρίσκεται η ακολουθία. Όρθρος λέγεται η Ακολουθία που τελείται πριν τη Θεία Λειτουργία. Είναι δοξολογία στο Χριστό, που…

Mέχρι τον 10ο περίπου αιώνα όταν ο Ιερέας έλεγε «τας θύρας τας θύρας εν σοφία πρόσχωμεν» έμεναν μέσα στον Ναό μόνον οι μυημένοι, οι πιστοί χριστιανοί και ετελείτο το μυστήριο της Θ. Ευχαριστίας. Όσοι έμεναν, στο τέλος της Θ. Λειτουργίας, κοινωνούσαν όλοι. Αυτή η προτροπή (τας Θύρας τας Θύρας…) είναι η ανδιαφισβήτητη απόδειξη ότι δεν…