Κάποιος αδελφός έκανε σε έναν γέροντα τις ακόλουθες ερωτήσεις. Ερώτηση: Ποιά εργασία οφείλει να έχει η καρδιά και να είναι αφοσιωμένη σε αυτήν; Απόκριση: Αυτή είναι η τέλεια εργασία του μοναχού, το να έχει πάντοτε τον νου στραμμένο στον Θεό, χωρίς να περισπάται. Ερώτηση: Όμως οι κακοί λογισμοί δεν αφήνουν τον νου να είναι διαρκώς…

Του αββά Ησαΐα Αν είσαι νέος και δεν έκανες ακόμη την εργασία του σώματος, και ακούσεις για τις υψηλές αρετές των πατέρων, μην ορμίσεις σε αυτές θέλοντας να τις φτάσεις με ανάπαυση. Γιατί δεν έρχονται σ’ εσένα, αν δεν καλλιεργήσεις κατάλληλα το έδαφος, αν όμως το κάνεις αυτό, θα σου έρθουν από μόνες τους. Τρεις…

Ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ ἀκολουθεῖ πάντα τὴν προαίρεσή μας. Καὶ μὲ τὴ χάρη κατορθώνουμε κάθε ἀγαθό. Ἐμεῖς ὅμως δὲν ζητᾶμε νὰ κάνουμε ἀρχὴ στὸ ἀγαθὸ οὔτε δείχνουμε μεγάλη καὶ πρόθυμη προαίρεση, ὥστε νὰ ἑλκύσουμε τὴ χάρη τοῦ Θεοῦ σὲ βοήθειά μας. Ἀλλὰ κι ἂν ποτὲ φανοῦμε ὅτι δείχνουμε κάποια προαίρεση, εἶναι νωθρή, ἀσήμαντη καὶ ἀνάξια…

 Να έχεις, αγαπητέ, πάντοτε στον νου σου την ημέρα του τέλους σου, όταν θα είσαι ξαπλωμένος στο στρώμα σου και θα ψυχορραγείς. Αλίμονο, τι μεγάλος φόβος και τρόμος σφίγγει την ψυχή εκείνη την ώρα, και μάλιστα αν έχει τη συνείδηση να την κατηγορεί! Αν έκανε κάτι καλό σε αυτή τη ζωή, αν δηλαδήυπέμεινε θλίψεις και…

Αν θελήσουμε να χορτάσουμε τρώγοντας, θα βαρεθούμε γρήγορα και θα επιθυμήσουμε κάτι άλλο· και όταν και τούτο το φάμε και το χορτάσουμε, και αυτό παρόμοια θα το αποδοκιμάσουμε, όπως το προηγούμενο, και θα το παρατήσουμε.  Δεν γίνεται δηλαδή, ενόσω χορταίνουμε, να μείνουμε στις ίδιες επιθυμίες που επινοούμε για την ευχαρίστησή μας. Ποιο φαγητό ήταν πιο…

  9 Φεβρουαρίου Κάποιος ιερέας που λεγόταν Σαπρίκιος είχε στενό φίλο του τον μακάριο Νικηφόρο που ήταν λαϊκός. Τόση αγάπη είχαν μεταξύ τους, ώστε ο ένας νόμιζε ότι ζει στην ψυχή του άλλου. Από φθόνο όμως του εχθρού συνέβη κάτι που διέλυσε όλη εκείνη τη φιλία και τους έφερε σε φανερή έχθρα. Και μάλιστα τόσο…

 Να αγαπάς τον καλό σύντροφο και να αποφεύγεις τον κακό, επειδή ούτε ο μάγος, ούτε ο ληστής, ούτε ο τυμβωρύχος γεννήθηκαν τέτοιοι, αλλά τα έμαθαν αυτά από ανθρώπους, των οποίων ο νους είχε διαφθαρεί από τον σατανά. Γιατί ο Θεός όλα τα έκανε πολύ καλά (Γεν. 1:31). Να μη σε ευχαριστούν τα λουτρά και τα…

  Διηγούνταν για τον αββά Μακάριο ότι κάποτε, που πήγαινε στην εκκλησία για την ακολουθία, είδε έξω από το κελλί ενός αδελφού πλήθος δαίμονες. Άλλοι από αυτούς είχαν πάρει τη μορφή γυναικών που έλεγαν λόγια άπρεπα, άλλοι είχαν τη μορφή νεαρών και έλεγαν επίσης διάφορα αισχρά, άλλοι χόρευαν και άλλοι έπαιρναν άλλες μορφές. Ο γέροντας, όντας…

  Όταν ο άγιος Σάββας αγωνιζόταν να χτίσει στο Καστέλλιον (*) πολλά οικοδομήματα, ώστε να μετατρέψει τον τόπο σε κοινόβιο, και οι υποτακτικοί του εργάζονταν σκληρά γι’ αυτό, δεν υπήρχε κανείς να φροντίζει για την προμήθεια των αναγκαίων εφοδίων.  Ο Θεός όμως, για χάρη του οποίου χτιζόταν ο τόπος, και ο οποίος μας έδωσε εντολή…

Ο αββάς Ποιμήν.   Ο αββάς Ποιμήν ήρθε κάποτε να κατοικήσει στα μέρη της Αιγύπτου. Κοντά του έμενε ένας αδελφός που είχε γυναίκα, και ποτέ δεν τον ήλεγξε. Αυτή λοιπόν (η γυναίκα) έτυχε να γεννήσει νύχτα. Το πήρε είδηση ο γέροντας και κάλεσε τον μικρότερο αδελφό (της συνοδείας) του. – Πάρε μαζί σου ένα μπουκάλι…

 Ένας γέροντας είπε, πως η ταπείνωση είναι ισχυρότερη από κάθε δύναμη. Διηγήθηκε μάλιστα και τούτο: Δύο επίσκοποι γειτονικών επαρχιών είχαν κάποτε μεταξύ τους κάποια παρεξήγηση. Κι ήταν ο ένας πλούσιος και αυταρχικός, ενώ ο άλλος ταπεινός. Ο αυταρχικός ζητούσε να κάνει κακό στον ταπεινό. Το άκουσε αυτός κι έλεγε στους κληρικούς του: – Θα νικήσουμε,…

 ΜΙΚΡΟΣ ΕΥΕΡΓΕΤΙΝΟΣ Πού πηγαίνει η ψυχή του ανθρώπου μετά το θάνατό του. Η εξέταση που δέχεται από τα πονηρά πνεύματα. Από το Γεροντικό Διηγήθηκε ο αββάς Μακάριος ότι, περπατώντας κάποτε στην έρημο, βρήκε πεσμένο στο χώμα το κρανίο ενός νεκρού. Και καθώς το σκούντησε με το φοινικένιο ραβδί του, άκουσε φωνή απ΄ αυτό. Το ρώτησε:…

  ΜΙΚΡΟΣ ΕΥΕΡΓΕΤΙΝΟΣ Όλα προέρχονται από τη δικαιοσύνη και την πρόνοια του Θεού, γι΄αυτό ο πιστός να μην επιδιώκει την εκπλήρωση του δικού του, αλλά του θείου θελήματος. Του αββά Ησαΐα Αδελφέ, αν συναντήσεις κάποια δυσκολία είτε στα έργα σου είτε στα λόγια σου είτε (ακόμα και) στις σκέψεις σου, να μη ζητάς καθόλου το…

    Η ταπεινοφροσύνη είναι εντελώς ακατανίκητη από τους δαίμονες. Πώς γεννιέται και ποια είναι η δύναμή της. Από το Γεροντικό Ρώτησαν τον Αββά Λογγίνο: – Ποια αρετή είναι η μεγαλύτερη απ΄ όλες; Και απάντησε: – Σκέφτομαι, ότι, όπως η υπερηφάνεια είναι το μεγαλύτερο απ΄ όλα τα πάθη, αφού και από τον ουρανό μπόρεσε να…

  ΜΙΚΡΟΣ ΕΥΕΡΓΕΤΙΝΟΣ Όποιος θέλει να σωθεί, πρέπει να επιδιώκει τις συναναστροφές με εναρέτους ανθρώπους. Από το Γεροντικό Ο αββάς Παλλάδιος είπε: «Η ψυχή που αγωνίζεται σύμφωνα με το θέλημα του Θεού, πρέπει ή να μαθαίνει σωστά όσα δεν ξέρει ή να διδάσκει με σαφήνεια όσα έμαθε. Αν δεν θέλει να κάνει τίποτε από τα…

 ΜΙΚΡΟΣ ΕΥΕΡΓΕΤΙΝΟΣ Να μην εμπιστεύεται κανείς τον εαυτό του σε τίποτε, αλλά για όλα να συμβουλεύεται τους διακριτικούς πατέρες και να εξομολογείται καθαρά τα μυστικά της καρδιάς του. Από το Γεροντικό Επισκεφθήκαμε κάποτε έναν από τους πατέρες και τον ρωτήσαμε: «Αν κάποιος, πού πειράζεται από έναν λογισμό και βλέπει ότι νικιέται, διαβάζει συχνά-πυκνά όσα είπαν…

 Στη Βαβυλώνα ζούσε η κόρη κάποιου άρχοντα που ήταν δαιμονισμένη. Ο πατέρας της είχε φιλία με κάποιον μοναχό και τον παρακαλούσε για την κόρη του. Εκείνος του είπε: – Κανένας δεν μπορεί να κάνει καλά την κόρη σου παρά μόνο οι αναχωρητές που γνωρίζω. Αν όμως τους παρακαλέσουμε, δεν θα δεχτούν καθόλου να το κάνουν,…

  Κάποιος διάκονος που κατοικούσε στα μέρη της Νουρσίας πήγε στον άνθρωπο του Θεού, τον ασκητή Φλωρέντιο που είχε φύγει στην ερημιά και ζούσε ησυχαστικά, για να ζητήσει τις προσευχές του. Έξω από το κελλί του όμως βρήκε ο διάκονος αμέτρητα φίδια που σκέπαζαν σχεδόν όλη την περιοχή εκεί. Τρομαγμένος από αυτό, φώναξε: – Δούλε…

  Όσιος Ονωράτος. Ο Λιβερτίνος, ο μαθητής του οσίου Ονωράτου πήγαινε κάποτε σε κάποια δουλειά του μοναστηριού με εντολή του ηγουμένου, του διαδόχου του Ονωράτου. Ο Λιβερτίνος, από την αγάπη που είχε στον άγιο Ονωράτο, συνήθιζε να έχει στον κόρφο του το σανδάλι του δασκάλου του, οπουδήποτε και να πήγαινε. Κάποτε που πήγαινε στη Ραβέννα, κάποια γυναίκα…

   Η μακαρία Συγκλητική έλεγε πρέπει να επαινούμε τις ψυχές που εύκολα εξαντλούνται στον αγώνα του καλού, όπως και τις ψυχές εκείνες που εύκολα απογοητεύονται και πέφτουν σε απόγνωση.  Σ’ αυτές τις ψυχές, και το παραμικρό καλό αν παρουσιάσουν, πρέπει να το μεγαλοποιούμε και να το θαυμάζουμε. Έτσι θα τις δώσουμε θάρρος. Αντίθετα, τα μεγάλα και…

 Ἀντιόχου τοῦ Πανδέκτη Ὁ ἐριστικὸς ἄνθρωπος ὄχι μόνο με τοὺς συγγενεῖς του δὲν εἰρηνεύει ποτέ, μὰ οὔτε καὶ μὲ τοὺς ξένους. Γιατὶ, θέλοντας νὰ ἱκανοποιήσει τὸν ἐριστικό του λογισμό, πάντα καταφεύγει σὲ ρᾳδιουργίες καὶ συνεχῶς ὀργίζεται, ἀλλὰ καὶ τοὺς ἄλλους ταράζει, καὶ φτάνει ἔτσι νὰ γίνεται ἀντιπαθητικός σε ὅλους. Εἶναι γραμμένο σχετικὰ στὴ Γένεση, ὅτι…

 ΜΙΚΡΟΣ ΕΥΕΡΓΕΤΙΝΟΣ Όλα προέρχονται από τη δικαιοσύνη και την πρόνοια του Θεού, γι΄αυτό ο πιστός να μην επιδιώκει την εκπλήρωση του δικού του, αλλά του θείου θελήματος. Του αββά Μάρκου Μερικοί ονομάζουν συνετούς εκείνους πού μπορούν να διακρίνουν (και να αναλύσουν) τα αισθητά πράγματα. Συνετοί όμως είναι εκείνοι, πού εξουσιάζουν τα θελήματά τους. Εκείνος πού…

 ΜΙΚΡΟΣ ΕΥΕΡΓΕΤΙΝΟΣ Οι δαίμονες πολεμούν τους σθεναρούς αγωνιστές, ενώ αδιαφορούν για τους αμελείς. Όσοι αγωνίζονται, βρίσκουν συνεργό το Θεό στους πολέμους πού παραχωρούνται για το πνευματικό τους συμφέρον. Από το Γεροντικό Ένας αδελφός, που πειραζόταν από τους δαίμονες, πήγε σε κάποιον γέροντα και του φανέρωσε τους πειρασμούς πού δοκίμαζε. Κι ο γέροντας του λέει: –…

 ΜΙΚΡΟΣ ΕΥΕΡΓΕΤΙΝΟΣ Συχνά η θεία χάρη διδάσκει, μέσω απλών ανθρώπων, αυτά που πρέπει, σε όσους εμπιστεύονται την πρόνοια του Θεού. Οι ταπεινοί καταδέχονται να διδάσκονται και από τους τυχαίους. Από το βίο του αγίου Παχωμίου Ο μέγας Παχώμιος χαιρόταν πολύ, διαπιστώνοντας ότι ο μαθητής του Θεόδωρος ήταν σε όλα συνετός, και ότι, μολονότι νέος, όχι…

 ΜΙΚΡΟΣ ΕΥΕΡΓΕΤΙΝΟΣ Συχνά η θεία χάρη διδάσκει, μέσω απλών ανθρώπων, αυτά που πρέπει, σε όσους εμπιστεύονται την πρόνοια του Θεού. Οι ταπεινοί καταδέχονται να διδάσκονται και από τους τυχαίους. Από το Γεροντικό Ο αββάς Μακάριος έλεγε, πώς όταν ήταν νέος, επειδή κάποτε έπεσε σε ακηδία, βγήκε έξω από το κελλί του, στην έρημο, με τον…

 ΜΙΚΡΟΣ ΕΥΕΡΓΕΤΙΝΟΣ Όλα προέρχονται από τη δικαιοσύνη και την πρόνοια του Θεού, γι΄αυτό ο πιστός να μην επιδιώκει την εκπλήρωση του δικού του, αλλά του θείου θελήματος. Από το Γεροντικό Ένας γέροντας είπε: – Αν αρρωστήσεις και ζητήσεις από κάποιον να σου δώσει ένα πράγμα πού χρειάζεσαι, και δεν σου το δώσει, μη γογγύσεις εναντίον…

 ΜΙΚΡΟΣ ΕΥΕΡΓΕΤΙΝΟΣ Κανείς ποτέ δεν πρέπει ν΄ απελπίζεται, έστω κι αν έκανε πολλές αμαρτίες, αλλά να ελπίζει ότι θα σωθεί με τη μετάνοια. Από το βίο της αγίας Συγκλητικής «Τις αμελείς και ράθυμες ψυχές –έλεγε η μακαρία Συγκλητική- κι εκείνες πού από νωθρότητα δεν καταφέρνουν να προκόψουν στην αρετή, καθώς και όσες κυριεύονται εύκολα από…

   ΜΙΚΡΟΣ ΕΥΕΡΓΕΤΙΝΟΣ Για τη φιλαυτία, τη μητέρα όλων των κακών Του αββά Ησαΐα «Αυτός που φοβάται τήν ασθένεια του σώματος, δεν φτάνει στο μέτρο των φυσικών του δυνατοτήτων ούτε μπορεί ν΄ αποκτήσει τις αρετές· αν όμως προσπέφτει κανείς στο Θεό σε κάθε κόπο του, ο Θεός έχει τη δύναμη να τον αναπαύσει.

 ΜΙΚΡΟΣ ΕΥΕΡΓΕΤΙΝΟΣ Πολλές φορές την ώρα του θανάτου τους οι ενάρετοι ενθαρρύνονται από κάποια θεϊκή επισκίαση, ενώ οι αμαρτωλοί κυριεύονται από τρόμο. Γι΄ αυτούς που επανέρχονται στη ζωή μετά το θάνατό τους. Του αγίου Γρηγορίου του Διαλόγου Χάρη στη φιλανθρωπία του Θεού, συμβαίνει και τούτο σε πολλούς δικαίους: Να βλέπουν στα τελευταία τους οπτασίες ορισμένων…

  ΜΙΚΡΟΣ ΕΥΕΡΓΕΤΙΝΟΣ Συχνά η θεία χάρη διδάσκει, μέσω απλών ανθρώπων, αυτά που πρέπει, σε όσους εμπιστεύονται την πρόνοια του Θεού. Οι ταπεινοί καταδέχονται να διδάσκονται και από τους τυχαίους. Από το βίο του αγίου Αρσενίου Ο μέγας Αρσένιος ήταν άνθρωπος μεγάλης παιδείας, τόσο κοσμικής όσο και χριστιανικής. Θα μπορούσαμε να πούμε πώς ξεπερνούσε όλους…