Από τις προσευχές που μας παρέδωσαν οι άγιοι, η ευχή του Ιησού, το «Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, ελέησόν με», είναι η πιο εύχρηστη, λόγω της συντομίας της, και η πιό καρποφόρα, όταν επιτελείται αδιάλειπτα μέσα στην καρδιά. Αλλά για να κατορθωθεί και να καρποφορήσει η ευχή του Ιησού -και να καρποφορήσει σημαίνει να…

Απόσπασμα από τον έκτο λόγο Mελέτα αδιαλείπτως, ώ ταπεινέ μονα­χέ [Χριστιανέ], την ιεράν μελέτην της νοεράς προσευχής από το βάθος της καρδίας σου, έως όπου να γένη η καρδία σου όλως διόλου ευχή, ωσάν γίνεται το σίδηρον όμοιον με την φωτίαν, όταν καίεται από ταύτην. Έτι δε επίμενε είς ταύτην την καρδιακήν ευχήν, εως όπου…

Ἅγιος Ἰγνάτιος Brianchaninov Κλείστηκαν οἱ θύρες τῶν αἰσθημάτων: Ἡ γλώσσα σωπαίνει, τὰ μάτια εἶναι σφαλισμένα, τ’ αὐτιὰ δὲν ἀκοῦνε τίποτε ἀπ’ ὅσα συμβαίνουν γύρω μου. Ὁ νοῦς, ἀποτινάζοντας τὸν ζυγὸ τῶν γήινων λογισμῶν, ντύνεται τὴν προσευχὴ καὶ κατεβαίνει στὸν ἐσωτερικὸ θάλαμο τῆς καρδιᾶς. Ἡ θύρα, ὅμως, τοῦ θαλάμου εἶναι κλειστή. Παντοῦ σκοτάδι, σκοτάδι ἀπροσπέλαστο. Καὶ…

   Έγραψε ο όσιος Ησύχιος ο Πρεσβύτερος στον επίλογο της επιστολής του προς Θεόδουλο (με λόγια απλά):   “Όποιος κι αν είσαι εσύ που λαχταράς να δεις καλές μέρες ακολούθησέ με σε όλα αυτά που οδηγούν στη μακάρια φύλαξη του νου. Και στο όνομα του Χριστού θα σε διδάξω τη φανερή πνευματική εργασία και πώς…

Βασισμένα σέ κείμενα τοῦ ὁσίου Συμεών τοῦ Νέου Θεολόγου Τρεῖς εἶναι οἱ τρόποι τῆς προσευχῆς, μέ τούς ὁποίους ἡ ψυχή ἤ ὑψώνεται ἤ γκρεμίζεται. Ὑψώνεται, ὅταν τούς μεταχειρίζεται ὅπως πρέπει καί στόν κατάλληλο καιρό. Γκρεμίζεται, ὅταν τούς κατέχει παράκαιρα καί ἀνόητα. Πρίν ἀναφερθοῦμε ὅμως ἀναλυτικά σ᾿ αὐτούς τούς τρόπους, πρέπει νά ποῦμε, πῶς ἡ προσευχή…

“Πώς μπορώ να διατηρήσω τη νήψη μέσα στις φροντίδες;”. Μ’ ό,τι κι αν ασχολείστε, κάντε το εγκάρδια, προσεκτικά, συστηματικά, χωρίς βιασύνη. Σας αναθέτουν κάποια εργασία; Δεχθείτε την όπως αν σας την είχε αναθέσει ο ίδιος ο Θεός και εκτελέστε την σαν έργο δικό Του. Έτσι η σκέψη σας θα είναι κοντά στο Θεό. Αγωνιστείτε γι’…

ΑΠΟΣΤΑΓΜΑ ΠΑΤΕΡΙΚΗΣ ΣΟΦΙΑΣ Βασισμένα σέ κείμενα τοῦ ὁσίου Συμεών τοῦ Νέου Θεολόγου   Ἡ ἡμέρα τοῦ Κυρίου Εἶναι δύσκολο νά μιλήσει κανείς γιά τή μέλλουσα κρίση. Ἐπειδή δέν θά πεῖ γιά τά παρόντα καί ὁρατά, ἀλλά γιά τά μέλλοντα καί ἀόρατα. Καί ἐγώ, πού θά μιλήσω, καί ἐσεῖς, πού θά μέ ἀκούσετε, χρειαζόμαστε πολλές προσευχές…

«ΤΡΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ» ΑΠΟΣΤΑΓΜΑ ΠΑΤΕΡΙΚΗΣ ΣΟΦΙΑΣ Βασισμένα σέ κείμενα τοῦ ὁσίου Συμεών τοῦ Νέου Θεολόγου   Νεκροί γιά τόν κόσμο καί τή σάρκα Ἄν μελετᾶμε καί ἐρευνᾶμε τίς θεῖες Γραφές, ὅπως μᾶς προστάζει ὁ Κύριος, τότε θά γνωρίσουμε τό δρόμο τῶν ἐντολῶν Του. Καί ἀκολουθώντας τό δρόμο αὐτό χωρίς νά στρέφουμε «εἰς τά ὀπίσω», θά φτάσουμε…

  «ΤΡΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ» ΑΠΟΣΤΑΓΜΑ ΠΑΤΕΡΙΚΗΣ ΣΟΦΙΑΣ Βασισμένα σέ κείμενα τοῦ ὁσίου Συμεών τοῦ Νέου Θεολόγου Πῶς νά ὑπομένουμε τούς πειρασμούς Ὅσοι εἶναι φίλοι τοῦ Θεοῦ, ὅσοι ἔχουν κλείσει μέσα τους τόν Κύριο σάν ἕνα πολύτιμο θησαυρό, δέχονται μέ πολλή χαρά τίς βρισιές καί τίς ἀτιμίες, καί ἀγαποῦν μέ καθαρή καρδια, σάν εὐεργέτες, αὐτούς πού τούς…

    Προς τον Θεόδουλον, Λόγος περί νήψεως και αρετής (χωρισμένος σε 203 κεφάλαια, τα λεγόμενα αντιρρητικά και ευκτικά). Φιλοκαλία των Ιερών Νηπτικών, Τόμος Α΄. Κ Ε Φ Α Λ Α Ι Α   8 0 – 8 6  “80. Ο Χριστός πέθανε για τις αμαρτίες μας, σύμφωνα με τις Γραφές (Α΄Κορ. 15, 3), και σε όσους Τον υπηρετούν καλώς, χαρίζει την…

Πρόλογος «Πρόσεχε τόν ἑαυτό σου!». Μιά φράση, πού λέγεται συχνά-πυκνά ὡς ἔκφραση ἐνδιαφέροντος καί ἀγάπης, μέ περιεχόμενο ὅμως ἰδιαίτερα ἐγωκεντρικό καί ὑλιστικό.«Πρόσεχε τόν ἑαυτό σου!». Πρόσεχε, δηλαδή, τήν ὑγεία σου, τί δίαιτά σου, τήν ἐμφάνισή σου, τή δουλειά σου… Ἡ ἴδια ἀκριβῶς φράση, ἀλλά μέ διαφορετικά ἀντίθετη ἔννοια, συναντᾶται ἀρκετές φορές καί στήν Ἁγία Γραφή:«Πρόσεχε…

Ἁγίου Ἰωάννου τῆς Κρονστάνδης Ὁ Θεός εἶναι αἰώνια ἄγρυπνος. Γι᾿ αὐτό καί μεῖς πρέπει νά προσευχόμαστε πάντα μέ ἄγρυπνο νοῦ καί γρήγορούσα καρδιά. «Σωφρονήσατε οὖν καί νήψατε εἰς τάς προσευχάς» (Α΄ Πέτρ. Δ΄ :7 ), μᾶς συμβουλεύει ὁ Ἀπόστολος. Πρέπει ν᾿ ἀποδιώξουμε μακρυά κάθε ὀκνηρία καί ἀμέλεια.

 Φύλαξε την ψυχή σου από τη φοβερή παραλυσία, που οι Πατέρες ονομάζουν ακηδία, την οκνηρία δηλαδή στα πνευματικά έργα. Μην είσαι ράθυμος και χλιαρός. 

Πρωτ. Στεφάνου Ἀναγνωστόπουλου Οἱ Πατέρες, πού μετῆλθαν στήν πρᾶξι τῆς ζωῆς τους τούς πνευματικούς τρόπους τῆς νήψεως, ὠνομάσθησανν ΝΗΠΤΙΚΟΙ καί ὅλοι τους ὤργωσαν μέ τό ἄροτρο τῆς συνεχοῦς μετανοίας «τάς ἀγόνους ἐρήμους» τῆς καρδιᾶς. Τίς πότισαν δέ καί τίς καθάρισαν ἀπό τά πάθη «ταῖς τῶν δακρύων των ροαῖς». Καί μέ τήν ἀδιάλειπτη Νοερά καρδιακή προσευχή,…

Πρωτ. Στεφάνου Ἀναγνωστόπουλου Ἀλλά καί ὁ πιστός ἀγωνιζόμενος χριστιανός, πού βιώνει ἀπλανῶς τήν ἐνέργεια τῆς Νοερᾶς καρδιακῆς προσευχῆς, τήν ἀπόλυτη προσοχή καί τήν νῆψι, καθίσταται ὅλος Φῶς! Ἐλλάμπεται ὑπό τοῦ ἁγίου Πνεύματος! Εἰσέρχεται στόν Γνόφον τοῦ Θεοῦ! Γίνεται μέτοχος τοῦ θαβωρείου Φωτός! Ἵσταται μετά παρρησίας στήν εἴσοδο τοῦ οὐρανίου θυσιαστηρίου τοῦ Πατρός τῶν φώτων καί δύναται ἐπί…

   Όταν, αγαπητέ, θέλεις να προσευχηθείς νοερά από το βάθος του εαυτού σου, να μιμηθείς σε αυτή σου την καρδιακή ευχή τη φωνή του τζίτζικα.  Ο τζίτζικας φωνάζει κατά δύο τρόπους. Διότι πρώτα φωνάζει σχεδόν πέντε δέκα φορές με λίγη και κομμένη φωνή και ύστερα στο τέλος τελειώνει τη φωνή του με δυνατότερο τόνο και με…

Δοκίμασόν με, ο Θεός, και γνώθι την καρδίαν μου, έτασόν με και γνώθι τας τρίβους μου. Και ίδε ει οδός ανομίας εν εμοί, και οδήγησόν με εν οδώ αιωνία.” Ψαλμ. 138, 23-24 Από τότε που ο πρώτος άνθρωπος αμάρτησε, οι άνθρωποι σκοτίστηκαν τόσο πολύ στο ίδιο το κέντρο της ύπαρξής τους (την καρδιά), που πολύ…

“Ο προφήτης Δαβίδ γνωρίζοντας από Πνεύμα Άγιο, ότι δηλαδή αν καθαριστεί η καρδιά του ανθρώπου μπορεί να δει νοερά μέσα στην καρδιά του τον ίδιο τον Θεό, όπως λέει και ο Χριστός «Μακάριοι οι καθαροί τη καρδία ότι αυτοί τον Θεόν όψονται» έλεγε  “καρδιά καθαρή κτίσε μέσα μου Κύριε”. Και πάλι ως προφήτης που ήταν ήξερε…

   Για το ότι, εκείνο τον άνθρωπο, του οποίου η καρδιά μελετά αδιάκοπα την ευχή, τον ευλαβούνται οι θείοι άγγελοι και τον φυλάνε άτρωτο από κάθε αμαρτία, γιατί αγαπήθηκε από τον Θεό, όπως κι αυτός αγάπησε τον Θεό με όλη του την καρδιά. ΠΡΩΤΟΤΥΠΟΣ ΤΙΤΛΟΣ

   “Περί νήψεως καὶ προσευχῆς: Ὁ λογιώτατος καὶ σοφώτατος ὑποδιάκονος Δαμασκηνός Στουδίτης ἔγραψε ἕναν ὑπέροχο λόγο γιὰ τοὺς Μοναχοὺς περὶ νήψεως καὶ προσευχῆς. Τον μεταφέρουμε ὅπως ἔχει:   ……Λέγετε λοιπὸν συνεχῶς τὸ Ὄνομα τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ, ὥσπου νὰ καταπιεῖ ἡ καρδιὰ τὸν Κύριο καὶ ὁ Κύριος τὴν καρδιά καὶ νὰ γίνουν τὰ δύο ἕνα.  Ὅμως…

  ΑΠΟ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΟ ΤΟΥ 1851 ΤΗΣ Ι.Μ. ΞΕΝΟΦΩΝΤΟΣ **** ΑΝΩΝΥΜΟΥ ΗΣΥΧΑΣΤΟΥ ΝΗΠΤΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ, 2001, σελ. 98–103* Λόγος έβδομος Περί του πότε επισκέπτεται η Θεία Χάρις εκείνον που προσεύχεται νοερά στον Θεό απ΄ την καρδιά του και ποια είναι τα πνευματικά σημάδια αυτής της επισκέψεως. Ευλόγησον πάτερ Όταν λοιπόν αγαπητέ προσεύχεσαι νοερά από το βάθος του…

“Όποιος θέλει να φτάσει στα μέτρα και την κατάσταση των αγίων Πατέρων, για να γευτεί η ψυχή του και η καρδιά του τη Χάρη του Θεού κατά το μέτρο της κατανύξεώς του οφείλει, λέγω, δύο πράγματα να εξακολουθήσει: νηστεία και καρδιακή προσευχή. Γιατί αυτά τα δύο, δηλαδή η νηστεία και η καρδιακή ευχή γίνονται στην ψυχή σαν δύο…

ΠΑΤΗΡ  ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΣ ΚΑΤΡΑΚΟΥΛΗΣ. Προσπαθώντας να καταστήση διαυγή τον νου του και κρυστάλλινη την καρδία του, ο ανύσταχτος αυτός εργάτης της νήψεως είχε αποκτήσει πείρα του πνευματικού αγώνος και ήταν σε θέση να καθοδηγεί με σοφία και διάκριση τους νέους κληρικούς, παρέχοντας Χάρι ακόμη και με την απλή παρουσία του. «Η ζωή του ιερωμένου είναι μία…

….ἔκκλινον άπό κακοῦ καί ποίησον ἀγαθόν, ζήτησον εἰρήνην καί δίωξον αὐτήν. Ὀφθαλμοί Κυρίου ἐπί δικαίους, καί ὦτα αὐτοῦ εἰς δέησιν αὐτῶν. Ψαλμ. 33 : 15-16 Ὅσιος Θεόδωρος Ἐδέσσης 100 ψυχωφελή κεφάλαια 57. Ὅταν κάθεσαι στό κελί σου, μήν κάνεις τό ἔργο σου δίχως λόγο καί γεμάτο ὀκνηρία. Γιατί λένε: «Ἐκεῖνος πού βαδίζει χωρίς σκοπό, θά…

   Όταν ο άνθρωπος είναι νεώτερος, αδύνατον να μη πολεμήται από αισχρούς λογισμούς και φαντασίας, πρέπει να τους διώκη αμέσως και να λέγη την ευχήν του Ιησού και αυτοί φεύγουν, αλλά πάλιν θα έλθουν, πάλιν ο άνθρωπος τους διώκει με την ευχήν και με την νήψιν, δηλαδή με την προσοχήν και την επαγρύπνησιν του νοός….

      Δεν είναι βέβαια δυνατόν να δούμε εν πλάτει όλα όσα θαυμάσια μας λένε, στον περιορισμένο χώρο αυτής της σύντομης παρουσιάσεως αυτού του μεγάλου θέματος. Στο παρόν κείμενο θα χρειαστεί να επικεντρώσουμε τη προσοχή μας σε θέμα, το οποίο είναι, πιστεύουμε, σημαντικό ως εισαγωγική πρόσβαση στο χώρο της θεολογίας, όπου κατά τη πατερική διδαχή θεολογία…

«ΝΗΨΙΣ» Ἀπό τό βιβλίο «ΑΠΑΝΘΙΣΜΑ ΕΠΙΣΤΟΛΩΝ» Ὁσίου Θεοφάνους τοῦ Ἐγκλείστου Ἡ χάρις τοῦ Κυρίου ἄς εἶναι μαζί σας. Ὁ Θεός δέν ἀφήνει ἀπαρηγόρητους αὐτούς πού ἀγαπᾶ. Εἴθε νά στείλῃ καί σέ σᾶς τήν παρηγορία. Πῶς τολήσατε νά σκεφθῆτε ὅτι τώρα πλέον ἡσυχάσατε καί ὁ ἐχθρός δέν σᾶς πολεμεῖ τόσο πολύ; Βγάλτε ἀπό τό μυαλό μιά…

Ἅγιος Ἡσύχιος «Πρός Θεόδουλο, λόγος περί νήψεως καί ἀρετῆς τά λεγόμενα ἀντιρρητικά καί εὐκτικά» 1. Ἡ νήψη εἶναι μιά μέθοδος καί ἐπιστήμη, ἡ ὁποία ἀπαλλάσει τόν ἄνθρωπο –μέ τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ– τελείως ἀπό ἐμπαθεῖς σκέψεις καί λόγους καί ἀπό πονηρά ἔργα, ἄν ἐξακολουθεῖ ὁ ἄνθρωπος τήν πνευματική αὐτή μέθοδο ἀπό πολύν καιρό καί τήν…

 Ἅγιος Ἡσύχιος «Πρός Θεόδουλο, λόγος περί νήψεως καί ἀρετῆς τά λεγόμενα ἀντιρρητικά καί εὐκτικά»   196. Μακάριος πραγματικά εἶναι ἐκεῖνος πού ἔχει κολλήσει τήν εὐχή τοῦ Ἰησοῦ στή διάνοιά του καί φωνάζει πρός Αὐτόν ἀκατάπαυστα μέσα στήν καρδιά του, ὅπως εἶναι ἑνωμένος ὁ ἀέρας μέ τά σώματά μας ἤ ἡ φλόγα μέ τό κερί. Ὅταν…

Ἅγιος Ἡσύχιος «Πρός Θεόδουλο, λόγος περί νήψεως καί ἀρετῆς τά λεγόμενα ἀντιρρητικά καί εὐκτικά 183. Δέν εἶναι δυνατό νά γραφοῦν γράμματα πάνω στόν ἀέρα, ἀλλά πρέπει νά χαραχτοῦν πάνω σέ κάποιο σῶμα γιά νά μένουν διαρκή. Ἔτσι καί στήν κοπιαστική νήψη ἄς κολλήσουμε τήν εὐχή τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, γιά νά μένει ἡ ὡραιότατη ἀρετή τῆς…